La régularisation des salariés vietnamiens en situation irrégulière en France

Les ressortissants vietnamiens, présents sur le territoire français sans titre de séjour, appelés « sans-papiers », peuvent faire l'objet d'une régularisation sous certaines conditions strictes. Cette procédure est encadrée par des textes législatifs et réglementaires, dont notamment le Code de l'entrée et du séjour des étrangers et du droit d'asile (CESEDA), et est précisée par des circulaires.

L'article L.435-1 du CESEDA prévoit qu'un étranger en situation irrégulière peut obtenir un titre de séjour sous certaines conditions, notamment au titre de « salarié » ou « vie privée et familiale », en fonction de sa situation personnelle en France. Ces dispositions sont complétées par la circulaire « Valls » du 28 novembre 2012, qui fixe les critères de régularisation.

1. La régularisation par le travail dans les métiers en tension

Les métiers dits « en tension » font référence aux professions pour lesquelles la demande de main-d'œuvre dépasse l'offre de candidats disponibles ou qualifiés. Cette situation de déséquilibre entre l'offre et la demande crée des difficultés significatives pour les employeurs, qui peinent à recruter des travailleurs compétents dans des secteurs clés de l'économie.

Pour répondre à cette problématique, le gouvernement a décidé d'assouplir les conditions d'embauche des travailleurs étrangers dans ces domaines en tension.

La liste des métiers en tension est établie par l'Arrêté du 1er avril 2021, qui a été complétée par un nouvel arrêté en date du 1er mars 2024. Cette mise à jour a notamment élargi la liste pour inclure des professions dans le domaine de l'agriculture, qui souffre d'une pénurie particulièrement marquée de main-d'œuvre. Ainsi, au-delà des métiers traditionnellement reconnus comme en tension, tels que cuisiniers, maçons, électriciens, plombiers, bouchers, conducteurs de travaux (BTP), infirmiers et techniciens, la liste comprend désormais des professions agricoles.

Pour être régularisé dans ce cadre, le ressortissant vietnamien « sans papier » en France doit remplir les conditions suivantes :

• Justifier d'une résidence en France d'au moins trois ans ;
• Exercer un emploi figurant sur la liste des métiers en tension ;
• Avoir travaillé pendant au moins 24 mois dans un emploi en tension, attesté par 12 fiches de paie au cours des 24 derniers mois.

L'avantage principal de cette voie de régularisation est l'absence d'obligation pour l'employeur de solliciter une autorisation de travail.

Le dépôt de la demande peut ainsi être fait directement avec un contrat de travail et les fiches de paie nécessaires.

2. La régularisation par le travail dans le cas général

Lorsque le ressortissant vietnamien « sans papier » n'exerce pas dans un métier en tension, la régularisation demeure possible sous des conditions plus strictes. En vertu de la circulaire « Valls », les critères à respecter sont les suivants :

• Résider en France depuis au moins cinq ans et justifier de 8 fiches de paie sur les 24 derniers mois, ou de 30 fiches de paie sur les cinq dernières années ;
• Résider en France depuis au moins trois ans et justifier de 24 fiches de paie, dont 8 fiches au cours des 12 derniers mois ;
• Résider en France depuis au moins sept ans et justifier de 12 fiches de paie non consécutives sur les trois dernières années.

Dans ce cadre, l'employeur doit fournir à l'étranger un formulaire CERFA de demande d'autorisation de travail, accompagné d'un extrait Kbis de l'entreprise et d'une attestation de paiement des cotisations sociales émanant de l'URSSAF.

3. La régularisation au titre de la vie privée et familiale

Le ressortissant vietnamien « sans papier » peut également être régularisé en vertu de sa situation personnelle et familiale. Les articles L.435-1 et L. 423-23 du CESEDA et la circulaire Valls permettent la délivrance d'un titre de séjour pour des motifs liés à des attaches privées et familiales en France.

Parmi les cas de figure les plus courants, on trouve :

a) Les parents d'enfants scolarisés

Les parents d'enfants mineurs scolarisés en France peuvent être régularisés s'ils remplissent les conditions suivantes :

• Résider en France depuis au moins cinq ans ;
• Justifier de la scolarisation de leur enfant en France depuis au moins trois ans.

Lors de la demande, il est indispensable de produire un acte de naissance de l'enfant, ses certificats de scolarité, bulletins de notes, et les preuves de paiement des frais scolaires.

b) Le conjoint d'un étranger en situation régulière

Le ressortissant vietnamien sans titre de séjour marié avec un ressortissant étranger disposant d'un titre de séjour en règle peut demander sa régularisation sous réserve des conditions suivantes :

• Résider en France depuis au moins cinq ans ;
• Justifier d'une communauté de vie depuis 18 mois.

Le ressortissant vietnamien sans titre de séjour devra fournir des preuves de la continuité de la vie commune, telles que des documents administratifs établis aux deux noms (contrats, factures, etc.).

c) La régularisation après dix ans de présence continue

La circulaire Valls permet également la régularisation d'un ressortissant vietnamien en situation irrégulière justifiant d'une présence continue et ininterrompue en France depuis au moins dix ans.

Cette preuve de résidence peut être apportée par tout moyen, comme la production de documents (factures, contrats de location, attestations) couvrant l'ensemble de la période.

Pour toutes questions vous pouvez nous contacter par email : meiline.legoueff@lg-avocat-conseil.com

Maître Mei-Line LE GOUEFF DUONG

Cet article a été rédigé en collaboration avec Maître Grégoire HERVET, Associé d'Exilae Avocat

Hành Trình Hợp Pháp Hóa: Cơ Hội Cho Người Lao Động Việt Nam Không Giấy Tờ Tại Pháp

Các công dân Việt Nam hiện diện trên lãnh thổ Pháp mà không có giấy phép cư trú, được gọi là "người không có giấy tờ", có thể được hợp pháp hóa dưới một số điều kiện nghiêm ngặt. Quy trình này được quy định bởi các văn bản luật pháp và quy định, đặc biệt là Bộ luật về nhập cảnh và cư trú của người nước ngoài và quyền tị nạn (CESEDA), và được làm rõ qua các thông tư.

Điều L.435-1 của CESEDA quy định rằng một người nước ngoài trong tình trạng bất hợp pháp có thể nhận giấy phép cư trú theo một số điều kiện nhất định, đặc biệt là dưới danh nghĩa "nhân viên" hoặc "cuộc sống riêng tư và gia đình", tùy thuộc vào tình hình cá nhân của họ tại Pháp. Các quy định này được bổ sung bởi thông tư "Valls" ngày 28 tháng 11 năm 2012, quy định các tiêu chí hợp pháp hóa.

1. Hợp pháp hóa qua công việc trong các "ngành nghề thiếu hụ" (Métier en tension)

Các nghề được gọi là "thiếu hụt" đề cập đến những ngành nghề mà nhu cầu về lao động vượt quá số lượng ứng viên có sẵn hoặc đủ điều kiện. Tình trạng mất cân bằng giữa cung và cầu này gây ra những khó khăn đáng kể cho các nhà tuyển dụng, khiến họ gặp khó khăn trong việc tìm kiếm những công nhân có kỹ năng trong các lĩnh vực chính của nền kinh tế.

Để giải quyết vấn đề này, chính phủ đã quyết định nới lỏng các điều kiện tuyển dụng lao động nước ngoài trong các lĩnh vực này. Danh sách các nghề thiếu hụt được xác định bởi Nghị định ngày 1 tháng 4 năm 2021, đã được bổ sung bởi một nghị định mới ngày 1 tháng 3 năm 2024. Cập nhật này đã mở rộng danh sách để bao gồm các nghề trong lĩnh vực nông nghiệp, nơi đang chịu tình trạng thiếu lao động nghiêm trọng. Do đó, ngoài các nghề truyền thống được công nhận là thiếu hụt, chẳng hạn như đầu bếp, thợ xây, thợ điện, thợ ống nước, thợ mổ, giám sát công trình (BTP), y tá và kỹ thuật viên, danh sách hiện đã bao gồm các nghề nông nghiệp.

Để được hợp pháp hóa trong khuôn khổ này, công dân Việt Nam "không có giấy tờ" tại Pháp cần đáp ứng các điều kiện sau:

• Chứng minh đã cư trú tại Pháp ít nhất ba năm;

• Làm việc trong một nghề nằm trong danh sách nghề thiếu hụt;

• Đã làm việc ít nhất 24 tháng trong một nghề thiếu hụt, được xác nhận bằng 12 bảng lương trong 24 tháng qua

  Lợi thế chính của con đường hợp pháp hóa này là không có yêu cầu cho nhà tuyển dụng phải xin giấy phép làm việc.

  Việc nộp đơn có thể được thực hiện trực tiếp với hợp đồng lao động và các bảng lương cần thiết.

2. Hợp pháp hóa qua công việc trong trường hợp chung

Khi công dân Việt Nam "không có giấy tờ" không làm việc trong một nghề thiếu hụt, việc hợp pháp hóa vẫn có thể xảy ra dưới các điều kiện nghiêm ngặt hơn. Theo thông tư "Valls", các tiêu chí cần tuân thủ là:

• Cư trú tại Pháp ít nhất năm năm và chứng minh có 8 bảng lương trong 24 tháng qua, hoặc 30 bảng lương trong năm năm qua;

• Cư trú tại Pháp ít nhất ba năm và chứng minh có 24 bảng lương, trong đó có 8 bảng trong 12 tháng qua;

• Cư trú tại Pháp ít nhất bảy năm và chứng minh có 12 bảng lương không liên tiếp trong ba năm qua.

Trong trường hợp này, nhà tuyển dụng phải cung cấp cho người nước ngoài một mẫu đơn CERFA xin giấy phép làm việc, kèm theo giấy trích Kbis của công ty và chứng nhận thanh toán các khoản đóng góp xã hội từ URSSAF.

3. Hợp pháp hóa theo diện cuộc sống riêng tư và gia đình

Công dân Việt Nam "không có giấy tờ" cũng có thể được hợp pháp hóa theo tình hình cá nhân và gia đình của họ. Các điều L.435-1 và L. 423-23 của CESEDA và thông tư Valls cho phép cấp giấy phép cư trú vì các lý do liên quan đến quan hệ riêng tư và gia đình tại Pháp.

Trong số các trường hợp phổ biến nhất, có:

a) Cha mẹ của trẻ em đang học ở Pháp

Cha mẹ của trẻ em chưa thành niên đang học tại Pháp có thể được hợp pháp hóa nếu họ đáp ứng các điều kiện sau:

Cư trú tại Pháp ít nhất năm năm;

Chứng minh con họ đã học ở Pháp ít nhất ba năm.

Khi nộp đơn, cần phải cung cấp giấy khai sinh của trẻ, chứng chỉ học tập của trẻ, bảng điểm, và chứng từ thanh toán học phí.

b) Vợ/chồng của một người nước ngoài có tình trạng hợp pháp

Công dân Việt Nam không có giấy phép cư trú kết hôn với một công dân nước ngoài có giấy phép cư trú hợp pháp có thể xin hợp pháp hóa nếu đáp ứng các điều kiện sau:

Cư trú tại Pháp ít nhất năm năm;

Chứng minh có mối quan hệ chung sống ít nhất 18 tháng.

Công dân Việt Nam không có giấy phép cư trú cần cung cấp bằng chứng về sự liên tục của cuộc sống chung, chẳng hạn như các tài liệu hành chính đứng tên cả hai (hợp đồng, hóa đơn, v.v.).

c) Hợp pháp hóa sau mười năm cư trú liên tục

Thông tư Valls cũng cho phép hợp pháp hóa một công dân Việt Nam trong tình trạng bất hợp pháp nếu họ chứng minh đã cư trú liên tục và không gián đoạn tại Pháp ít nhất mười năm.

Bằng chứng về nơi cư trú có thể được cung cấp bằng mọi phương tiện, chẳng hạn như bằng cách sản xuất tài liệu (hóa đơn, hợp đồng cho thuê, chứng nhận) bao trùm toàn bộ thời gian này.

👨‍⚖️ Bạn muốn biết thêm thông tin? Liên hệ với chúng tôi để được tư vấn chi tiết và dễ dàng hóa quy trình!

📞 email : meiline.legoueff@lg-avocat-conseil.com

TS LS Mei-Line LE GOUEFF Duong, Ph.D

 Bài viết được thực hiện với sự hợp tác của luật sư Gregoire Hervet, luật sư chuyên về luật lao động và di trú nghề nghiệp 

#LaoĐộng #DiTrú #Pháp #ViệtNam #TuyểnDụng #LuậtLaoĐộng #ĐầuBếp #ThợXây #Titredesejour